THỨ BẢY SAU CHÚA NHẬT 3 MÙA CHAY
BÀI ĐỌC: Hs 6,1-6
1 Con cái Ít-ra-en bảo nhau rằng: "Nào chúng ta hãy trở về cùng Đức Chúa. Người đã xé nát thân chúng ta, nhưng rồi lại chữa lành. Người đã đánh đập chúng ta, nhưng rồi lại băng bó vết thương. 2 Sau hai ngày, Người sẽ hoàn lại cho chúng ta sự sống; ngày thứ ba, sẽ cho chúng ta trỗi dậy,và chúng ta sẽ được sống trước nhan Người. 3Chúng ta phải biết Đức Chúa, phải ra sức nhận biết Người; như hừng đông mỗi ngày xuất hiện, chắc chắn thế nào Người cũng đến. Người sẽ đến với chúng ta như mưa rào, như mưa xuân tưới gội đất đai.” 4 Ta phải làm gì cho ngươi đây, Ép-ra-im hỡi? Ta phải làm gì cho ngươi, hỡi Giu-đa? Tình yêu của các ngươi khác nào mây buổi sáng, mau tan tựa sương mai. 5 Vì vậy, Ta dùng ngôn sứ mà đánh phạt chúng, lấy lời miệng Ta mà diệt trừ. Phán quyết của Ta sẽ bừng lên như ánh sáng. 6 Vì Ta muốn tình yêu chứ không cần hy lễ, thích được các ngươi nhận biết hơn là được của lễ toàn thiêu”.
ĐÁP CA: Tv 50
Đ. Ta muốn lòng nhân từ chứ không cần hy lễ. (x Hs 6,6)
3Lạy Thiên Chúa, xin lấy lòng nhân hậu xót thương con,mở lượng hải hà xoá tội con đã phạm. 4 Xin rửa con sạch hết lỗi lầm tội lỗi con, xin Ngài thanh tẩy.
18Chúa chẳng ưa thích gì tế phẩm, con có thượng tiến lễ toàn thiêu, Ngài cũng không chấp nhận. 19 Lạy Thiên Chúa, tế phẩm dâng Ngài là tâm thần tan nát, một tấm lòng tan nát giày vò, Ngài sẽ chẳng khinh chê.
20Xin rộng lòng tuôn đổ hồng phúc xuống Xi-on, thành luỹ Giê-ru-sa-lem, xin Ngài xây dựng lại. 21ab Bấy giờ Ngài vui nhận tế phẩm luật truyền, lễ vật toàn thiêu, lễ vật hiến tế.
TUNG HÔ TIN MỪNG: x Tv 94,7b. 8a
Ngày hôm nay, anh em chớ cứng lòng, nhưng hãy nghe tiếng Chúa.
TIN MỪNG: Lc 18,9-14
9 Bấy giờ, Đức Giê-su còn kể dụ ngôn sau đây với một số người tự hào cho mình là công chính mà khinh chê người khác:10"Có hai người lên đền thờ cầu nguyện. Một người thuộc nhóm Pha-ri-sêu, còn người kia làm nghề thu thuế. 11 Người Pha-ri-sêu đứng thẳng, nguyện thầm rằng: "Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Chúa, vì con không như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia. 12 Con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng cho Chúa một phần mười về hết mọi vật con mua (Bản dịch NTT). 13Còn người thu thuế thì đứng đằng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, nhưng vừa đấm ngực vừa thưa rằng: "Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi. 14 Tôi nói cho các ông biết: người này, khi trở xuống mà về nhà, thì đã được nên công chính rồi; còn người kia thì không. Vì phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên.”
ĐÓN NHẬN ƠN CỨU ĐỘ NHỜ BIẾT SÁM HỐI
VÀ XIN CHÚA THƯƠNG XÓT!
Ngay từ đầu chương 18 của Tin Mừng Luca, ông đã ghi lại Lời Đức Giêsu kêu gọi chúng ta: “Phải cầu nguyện luôn không được nản chí” (Lc 18,1b), và ngay sau đó Đức Giêsu đưa ra hai mẫu cầu nguyện: Bà góa kiên trì xin ông thẩm phán bạo ngược bênh vực (x Lc 18,2-8),và hai người lên Đền Thờ cầu nguyện (x Lc 18, 9-14: Tin Mừng). Thánh Lễ hôm nay Hội Thánh muốn chúng ta suy nghĩ về tâm tình cầu nguyện của hai ông Biệt phái và thu thuế để rút ra điểm Giáo Lý mà thực hành.
Cầu nguyện với Chúa điều tiên quyết là phải nhớ thực hành Lời Đức Giêsu dạy: “Ai hạ mình xuống sẽ được nhắc lên; còn kẻ nào nhắc mình lên, sẽ bị hạ xuống”(Lc 18,14: Tin Mừng). Vì ơn cứu độ không nhắm đề cao công đức của con người, mà nhấn mạnh do lòng thương xót Chúa đổ xuống trên những tấm lòng khiêm nhường, vì Chúa chống lại kẻ kiêu căng tự mãn.
Vậy thế nào là kiêu căng tự mãn? Thế nào là khiêm nhường? Căn cứ vào Lời Chúa hôm nay: Kiêu căng là kẻ tự mãn cậy dựa vào việc tốt mình làm theo Lề Luật như ông Biệt phái, để rồi khinh dể người khác (x Lc 18,9: Tin Mừng); còn khiêm nhường là người biết mình tội lỗi, bất lực trước đòi hỏi của Luật như người thu thuế, nên chỉ còn biết trông cậy vào lòng Chúa xót thương (x Lc 18,13: Tin Mừng).
Ông Biệt phái trong Tin Mừng hôm nay minh hoạ rõ nét khuôn mặt kẻ kiêu căng tự mãn, bị Chúa gạt đi; trái lại ông thu thuế diễn tả chân tướng người khiêm nhường được Chúa nâng lên:
A. CHÚA CHỐNG LẠI KẺ KIÊU NGẠO TỰ MÃN.
Hai thái độ kiêu ngạo tự mãn của ông Biệt phái:
1. Cậy dựa vào thế lực việc làm hơn Lề Luật dạy:
Ông nói:
- “Mỗi tuần tôi ăn chay hai lần” (Lc 18,12a: Tin Mừng): Trước lưu đầy Babylon, Luật chỉ buộc mỗi năm ăn chay một lần vào dịp lễ xá tội (x Lv. 16,29. 34). Sau lưu đày, thêm một lần nữa để nhớ cảnh tàn phá Giêrusalem. Nhưng những người Biệt phái tỏ ra đạo đức, mỗi tuần ăn chay thêm hai lần vào ngày thứ hai và thứ năm, để đền bù những thiếu sót của dân đối với Lề Luật.
- “Tôi nộp thuế thập phân về hết mọi vật tôi mua” (Lc 18,12b: Tin Mừng – Bản dịch NTT): Luật này đầu tiên chỉ nhắm đến những nguời sản xuất, dù lợi tức nhỏ như thì là, rau húng, bạc hà (x Lv 27,30; Mt 23,23). Thuế này cũng nhắm trên cả lợi tức do súc vật mang lại (x Dnl 14,22-23; Lv 27,32). Ông Biệt phái còn nộp thuế thập phân trên hết mọi vật ông mua, điều này Luật không buộc.
Nhưng Luật đâu có sức cứu độ con người, giá trị của Luật bất quá chỉ cho ta nhận ra tội (x Rm 3,20; 7,7), và nó còn giam giữ con người trong tội lỗi (x Gl 3,22). Tại sao thế? Bởi vì Luật luôn luôn có hai mặt đối lập:
* Mặt tiêu cực: cấm ta làm điều xấu.
* Mặt tích cực: dạy ta làm điều tốt.
Ai vi phạm điều Luật cấm dĩ nhiên là có tội. Nhưng ai biết điều tốt mà không làm thì cũng có tội (x Gc 4,17). Trong thực tế, không có ai thi hành trọn vẹn điều tốt họ muốn, cũng không thể tránh hết điều xấu họ ghét. Chính thánh Phaolô cũng đã thú nhận sự bất lực này với tín hữu: “Điều tốt tôi muốn, tôi đã không thi hành, nhưng chính tôi lại làm điều tôi ghét” (Rm 7,15. 18-19); Nên ông đã thưa với Chúa: “Xin đừng để Satan vả mặt con, cũng xin Chúa rút cái dằm đâm vào con, đã ba lần tôi xin Chúa cứu tôi, Chúa đáp lại: Ơn Ta đủ cho con, vì sức mạnh được biểu lộ trọn vẹn trong yếu đuối!” (2 Cr 12,7-9).
Thế mới hiểu lý do thánh Phaolô nhắc lại lời Thánh vịnh (14/13,1-3) và kết luận: “Không ai công chính, không một ai … hết thảy đều lầm lạc hư đốn cả lũ! Ta biết rằng mọi điều Lề Luật nói là nói cho kẻ ở trong Lề Luật, hầu mọi miệng lưỡi phải khóa lại, và tất cả thế gian phải tự nhận mình mắc án của Thiên Chúa, bởi chưng do tự việc làm của Lề Luật, không xác phàm nào sẽ được giải án tuyên công trước mặt Chúa” (Rm 3,10-20).
2. Khinh bỉ và kết án người khác:
Ông Biệt phái đến Đền Thờ cầu nguyện mà ông không nhìn lên Chúa để xin Ngài giúp mình cố gắng hơn, hầu điều chỉnh cuộc đời trở nên hoàn hảo như Cha trên trời (x Mt 5,48). Vì ông mới chỉ dâng Chúa 1/10 của cải ông có được, thua xa Chúa cho cả vũ trụ (x St 1,28; 2,16); Ngài còn tặng ban “Con Một Ngài và gia ân vạn sự cho ta làm một với Người” (x Rm 8,32). Đúng như người đời thường nói: “Nhìn lên không bằng ai, cúi xuống không ai bằng mình!” Do đó cách giữ Luật của ông là để vênh váo với đời, đạp vào mặt người khác. Ông nói: “Tôi không như những người khác: gian tham, bất lương, ngoại tình, hay là như tên thu thuế kia”(Lc 18,11: Tin Mừng).
Tại sao ông ta dám kết án người thu thuế là kẻ gian tham? Vì thời ấy chính quyền Roma không trực tiếp thu thuế dân Do Thái mà trao cho người bản xứ đứng thầu, chỉ cần nộp đủ chỉ tiêu Roma đã đặt ra, và người thu thuế được hưởng huê hồng số thu phụ trội! Ông Giakêu, trưởng ty quan thuế đã thú nhận có gian lận, nên ông xin đền gấp bốn (x Lc 19,8).
Tại sao thu thuế là kẻ bất lương? Vì dân Do Thái đang khao khát đất nước được độc lập, thoát ách thống trị đế quốc Roma, thế mà kẻ lấy thuế của dân đem nộp cho ngoại xâm là củng cố thế lực đế quốc! Quả là hành động bất lương: rước voi về dày mồ, phản dân hại nước!
Tại sao thu thuế lại bị Biệt phái đồng hoá với kẻ ngoại tình? Thưa vì người Do Thái chỉ sống cậy vào danh Chúa, chứ không nhờ vào chiến xa pháo mã như dân ngoại (x Tv 19,8). Vì “không phải nhờ gươm nhờ giáo mà Chúa ban chiến thắng, vì chiến đấu là việc của Chúa” (1Sm 14,47a). Ở đây người thu thuế đã đánh mất niềm tin này. Đó là một thứ “đĩ thánh”.
Ta biết rằng: “Thiên Chúa là Thần chí công, Người không tây vị, Người không nể mặt kẻ giàu để hại người nghèo” (Hc 35,12-13). Do đó, Đức Giêsu kết án loại Biệt phái này: “Hắn đưa mình lên, sẽ bị hạ xuống, và không được giải án tuyên công” (Lc 18, 14: Tin Mừng).
B. NGƯỜI SỐNG KHIÊM NHƯỜNG ĐƯỢC CHÚA NÂNG LÊN.
Người thu thuế đến Nhà Thờ chỉ thấy mình có tội, chẳng những anh thua xa Thiên Chúa, mà anh còn thua cả người Biệt phái đang đứng trước mặt, vì quá xấu hổ, anh “không dám ngước mắt lên trời, chỉ đấm ngực mà thưa rằng: “Lạy Thiên Chúa,xin thuơng xót tôi là đứa tội lỗi!” (Lc. 18,13: Tin Mừng).
Thực ra, người ta có gì mà không do lãnh nhận từ Trên ban cho (x Ga 3,27). Cho dù cả việc thi hành Lề Luật như ông Biệt phái trong Tin Mừng hôm nay, thì có gì mà phải lên mặt vênh váo (x 1Cr 4,7), có gì đáng kể mà dâng cho Chúa, ngoại trừ ý thức mình chỉ là “kẻ bất lương” ngay từ trong thai mẫu (x Tv 51/50,5-7), nên cầu khẩn Chúa xót thương, bởi vì “Chúa nghe lời người oan khổ kêu xin, nỗi hồn đắng cay là của lễ được Chúa chấp nhận”(Hc 35,14-16). Với niềm tin ấy người tội lỗi dám kêu lên với Chúa: “Lạy Chúa con thờ, là Thiên Chúa cứu độ, xin tha chết cho con, con sẽ tung hô Ngài công chính. Chúa chẳng ưa thích gì tế phẩm, con có thượng tiến lễ toàn thiêu, Ngài cũng không chấp nhận. Lạy Thiên Chúa, tế phẩm dâng Ngài là tâm thần tan nát, một tấm lòng tan nát giày vò, Chúa không khinh chê!” (Tv 51/50, 16. 18-19).
Chính vì vậy mà ông Luca đã cho ta thấy tên trộm có lòng sám hối tội đã phạm và kêu cầu Đức Giêsu Thập Giá xót thương, chỉ có thế anh được Ngài cho thừa hưởng ơn cứu độ đầu tiên: “Hôm nay,Ta cho ngươi ở trên Thiên Đàng làm một với Ta” (Lc 23,43).
Ngày nay, mỗi khi đến Nhà Thờ dâng Lễ cầu nguyện, ngay phút đầu ta đã phải thành khẩn thú tội với Chúa và cùng anh chị em, và ba lần xin Chúa Kitô thương xót (trong Thánh Lễ có 14 lần nói đến tâm tình sám hối tội lỗi của cả cộng đoàn và của riêng chủ tế cộng lại),cuối cùng ta được Ngài đón nhận cả cái xấu nhất nơi ta (lưỡi), Ngài ở với ta để dạy ta biết cách giữ Luật, và dạy ta biết yêu thương, đón nhận đồng loại với cả cái xấu của họ, ngõ hầu ta đi tập họp những kẻ kiêu ngạo, tự mãn về cho Chúa Giêsu, để Ngài chộp lấy họ như Chúa Giêsu “chộp” lấy Biệt phái Phaolô, và như thế để minh chứng rằng “Luật chỉ là quản giáo dẫn ta đến gặp Đức Giêsu, để trong Ngài ta mới được trở nên công chính hòng được cứu độ” (Gl 3,24).
Hội Thánh nhắc lại sự bất trung của bà Gômơ đối với chồng là ngôn sứ Hôsê. Ta biết ngôn sứ Hôsê đã có trái tim yêu và trung tín với cô vợ điếm. Mối tình này tiên báo Lời Đức Giêsu dạy: “Đã yêu là yêu đến cùng” (Ga 13,1). Nên Hội Thánh kêu gọi ta trở về với Chúa, vì ta còn tồi tệ hơn bà Gômơ, đáng lẽ Chúa xé nát thân ta, để rồi Ngài lại băng bó và chữa lành ta, thì Ngài lại để cho nhân loại xé nát Con Một Ngài vì tội ta, nhưng sau ba ngày Ngài đã sống lại để làm cho những ai liên kết với Ngài thì cũng được chia phần Phục Sinh vinh hiển, dù Ngài biết tình yêu của chúng ta mờ nhạt, lúc ẩn, lúc hiện, “như mây bay trước gió, như làn sương dưới ánh dương”. Dầu vậy Ngài vẫn cần ta đáp lại bằng tình yêu ấy, bởi vì “Chúamuốn tình yêu chứ không cần hy lễ, Ngài ưa việc nhận biết Thiên Chúa hơn là dâng lễ toàn thiêu” (Hs 6,1-6: Bài đọc và Đáp ca).
Vậy:
- Làm việc lành theo Luật dạy thì tốt thôi.
- Sám hối vì đã phạm Luật thì tốt hơn.
- Làm lành với lòng sám hối thì tốt nhất.
Thực vậy, việc sám hối không những bảo đảm được Chúa cứu độ, mà cả lúc xem ra ta biết sám hối với người đời, thì ta cũng được lời lãi ngay từ đời này, đan cử:
- Vợ Tổng thống Mỹ Bill Clinton, năm 1994 cho xuất bản cuốn hồi ký của bà: bao nhiêu sóng gió người chồng gây ra, bởi ông đã dan díu với nhiều phụ nữ khi còn tại chức. Cuốn sách ấy bà thu về được 8. 000. 000 USD.
- Thấy vợ Tổng thống Mỹ kiếm lời dễ quá, cô Monica Luinki, người tình bất chính của ông Bill Clinton cũng cho xuất bản cuốn hồi ký của cô và thu được 6. 000. 000 Mỹ kim.
- Năm 2001, ông Bill Clinton sau khi chấm dứt hai nhiệm kỳ làm Tổng thống gây nhiều xì-căng-đan, cũng cho ra đời cuốn hồi ký. Nhờ cuốn sách ấy ông đã thu về được 12. 000. 000 USD!
(Trích từ đài Chân Lý Á Châu ngày 08/08/2001)
Vậy “ngày hôm nay,anh em chớ cứng lòng, nhưng hãy nghe tiếng Chúa” (Tv 95/94, 7b. 8a: Tung Hô Tin Mừng). Nghe tiếng Chúa để khám phá ra mặt linh hồn của mình quá ô uế, vì Lời Chúa là gương soi mặt linh hồn (x Gc 1,23). Quả thật, “chỉ ngang qua Lề Luật, ta mới biết mình có tội” (Rm 7,7). Khi đã nhận ra con người khốn nạn của mình, vì đã biết ý Chúa mà không làm,thì không còn dám kiêu căng, lên mặt,coi thường Thiên Chúa, khinh dể người anh em.
Vào năm 1912, người ta hạ thủy con tàu Titanic, được xem là lớn nhất vào thời ấy: có trọng tải 60. 000 tấn, dài 270m. Các kỹ sư tính toán rất kỹ, không để một sai sót nào, dù có gặp phong ba bão tố cũng không cản trở cuộc hành trình. Vì thế họ đã đề hàng chữ bên hông tàu rằng: “Cả đến Thiên Chúa cũng không nhận chìm được!”
Con tàu nhổ neo đi từ Luân Đôn đến Nữu Ước, vào đêm 14-04-1912, lúc trời yên biển lặng, trong khi mọi người đang ăn uống, vui chơi thỏa thích. Thình lình con tàu bị va chạm mạnh vào một tảng băng ngầm làm xẻ đôi con tầu, cắt đứt hàng chữ “kiêu ngạo” bên hông, và tàu từ từ chìm xuống đáy đại dương, chôn sống 1. 513 hành khách!!
Ôi bao nhiêu chất xám của rất nhiều kỹ sư nổi tiếng đổ vào con tầu khổng lồ, tối tân chưa từng có cũng chìm lỉm dưới lòng đại dương! Rõ ràng con tàu vĩ đại ấy chưa gặp một trận cuồng phong nào mà đã bị xé đôi như thế!?
Thua xa tầu của ông Noe làm theo Lời Chúa chỉ dẫn, ông chỉ là “tay ngang” đóng tầu, con tầu thiếu cả bánh lái thế mà ông Noe đã điều khiển con tàu đi suốt 40 ngày đêm lênh đênh trên biển cả mà không hề hấn gì! (x St 6,13t) Thật chí lý khi nhắc lại Lời Chúa Giêsu đã khẳng định: “Ngoài Ta ra các ngươi không thể làm gì được!” (Ga 15,5c).
THUỘC LÒNG
Lạy Thiên Chúa, tế phẩm dâng Ngài là tâm thần tan nát, một tấm lòng tan nát giày vò, Chúa không khinh chê!(Tv 50,19).
LM. GIUSE ĐINH QUANG THỊNH