Gần một nửa thiếu niên Mỹ đang sống khỏe mạnh, nhưng thiếu tập thể dục và ăn uống không lành mạnh nên có thể tạo một thế hệ mới gồm những người bị bệnh tim mạch.
Không lạ gì các thiếu niên Mỹ không ăn uống hợp lý và chúng không tích cực vận động. Cuộc điều tra mới nhất cho thấy mối quan ngại về thế hệ thiếu niên hiện nay có thể có nguy cơ cao về bệnh tim nếu chúng không thay đổi cách sống.
Nhà dịch tễ học Christina Shay, thuộc Trung tâm Khoa học Y tế của ĐH Oklahoma, đã nghiên cứu 4.673 thiếu niên tuổi từ 12 tới 19, trong những năm từ 2005 tới 2010. Chúng trả lời những câu hỏi về chế độ ăn uống và việc tập thể dục, đồng thời chúng được lấy mẫu máu để xét nghiệm, đo huyết áp, thể trọng và chiều cao. Hoa Kỳ có khoảng 33,2 triệu thiếu niên.
Trong các cuộc nghiên cứu trước, Shay và các cộng sự thấy rằng các thiếu niên này ngồi nhiều và ăn những thực phẩm không lành mạnh. Hơn 80% có chế độ ăn uống kém – ăn nhiều đồ ăn nhanh, đồ chế biến, nước ngọt, ít ăn trái cây, rau và hạt. Các khoa học gia đã kết hợp với 7 yếu tố mà Hội Tim Mạch Hoa Kỳ (AHA – American Heart Association) xác định là tốt cho sức khỏe tim mạch: Duy trì thể trọng hợp lý, chế độ ăn uống lành mạnh, tích cực vận động, kiểm soát huyết áp, mức cholesterol và đường máu ở mức bình thường, và không hút thuốc lá. Nếu các thiếu niên thỏa mãn các yêu cầu này, sức khỏe sẽ tốt; nếu không, sức khỏe sẽ yếu; và nếu chúng ở mức trung bình, cũng vẫn cần chấn chỉnh.
Chỉ có 45% thiếu niên nam và 50% thiếu niên nữ trong cuộc nghiên cứu này thỏa mãn được từ 5 tiêu chuẩn trở lên, và chưa đầy 1% áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh. Về hoạt động thể lý, 44% thiếu niên nữ và 67% thiếu niên nam tập thể dục khoảng 1 giờ mỗi ngày, còn 13% thiếu niên nam và 23% thiếu niên nữ không hề tập thể dục.
Chế độ ăn uống kém và thiếu vận động là mối nguy cơ lớn: 20% thiếu niên nam và 17% thiếu niên nữ có chỉ số cơ thể (*) không hợp lý.
Các dữ liệu công bố trên tạp chí Circulation cho thấy mức báo động đỏ về sức khỏe thiếu niên ngày nay, điều này khiến chún có nguy cơ cao về mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim và tiểu đường. Bà Shay nói: “Không ngạc nhiên gì khi thiếu niên ít vận động và ăn uống kém. Ngay ở tuổi này mà chúng đã có mức cholesterol cao, đường máu cao và tiểu đường Type 2”. Mức huyết áp cũng ảnh hưởng.
Có vài lý do để quan ngại về sức khỏe thiếu niên. Bệnh tim là mối nguy cơ ảnh hưởng cả đời, huyết áp có thể khó hạ, nếu không tích cực thay đổi cách sống. Một người 40 tuổi bị huyết áp cao có thể phải chịu đựng 30 hoặc 40 năm tiếp theo, nhưng một thiếu niên bị cao huyết áp phải chịu đựng 60 hoặc 70 năm tiếp theo. Khổ lắm! May thay, tiến bộ y học ngày nay có thể giúp các bệnh nhân tim mạch sống sót, nhưng vấn đề chính vẫn phải là sống tích cực: Đừng ăn nhiều chất béo, đừng thụ động, năng vận động, ăn nhiều rau và trái cây.
Khoảng năm 2020, AHA hy vọng sẽ cải thiện được 20% số người Mỹ thỏa mãn được ít nhất 5 tiêu chuẩn về sức khỏe. Đối với thiếu niên cũng vậy. Thay đổi cách sống tích cực là tự bảo vệ mình. Hãy tự cứu mình trước khi trời cứu! Bà Shay nói: “Nhất là đối với trẻ em, nếu cha mẹ sống tích cực, chúng cũng sẽ sống tích cực. Đó là ảnh hưởng lâu dài và tốt hơn bất kỳ loại thuốc nào”.
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ healthland.time.com)
(*) BMI là chỉ số cơ thể (Body Mass Index). Công thức tính là BMI = W : H2 (W là thể trọng tính bằng kg, H là chiều cao tình bằng m). Tỷ lệ BMI trong khoảng 18,5 tới 25 là tốt, dưới 18,5 là suy dinh dưỡng, trên 25 là mập, trên 30 là béo phì. Khỏe và cân đối là 20-25.
Bài đã đăng trên báo MẸ & BÉ số97 (03/2014)
