Đức Thánh Cha Phanxicô với Cuộc Phỏng Vấn của Nhật Báo Á Căn Đình La Nacion
Bài 3
Thượng Nghị về gia đình:
'"Thành phần ly dị và tái hôn dường như bị tuyệt thông"
Roma - Thượng Nghị Giám Mục Thế Giới Ngoại Lệ đã diễn tiến Tháng 10 vừa rồi về các thách đố nhắm vào gia đình chỉ là khởi đầu của một tiến trình sẽ được đúc kết vào Tháng 10 năm tới, với một thượng nghị khác mà Giáo Hoàng đang là vị bảo đảm tối hậu. Khi được hỏi về vấn đề này trong cuộc phỏng vấn, Đức Phanxicô chủ trương rằng ngài không sợ đường đi nước bước của thượng nghị mới bắt đầu bước đi. Ngài thú nhận rằng có những chủ trương khác biệt và nói rằng tín lý của Giáo Hội về hôn nhân không được nói đến, ngoại trừ vấn đề các tín hữu Công giáo ly dị rồi tái hôn, và ngài nói rằng: "không ai đã nêu lên vấn đề hôn nhân đồng tính".
Vấn: Thượng Nghị Giám Mục Thế Giới Ngoại Lệ mới đây về gia đình đã cho thấy xuất hiện hai chủ trương khác nhau trong Giáo Hội, một chủ trương cởi mở để bàn cãi và một chủ trương thì không chịu nghe bất cứ điều gì về nó. Trong trường hợp này Đức Thánh Cha nghĩ sao?
Đáp: Tôi xin nói là nó không hoàn toàn như thế... Có thể là đúng nếu bạn muốn giản lược hóa để giải thích sự việc, chúng ta có thể nói rằng có một ít ở bên này hay ở bên kia.Những gì chúng ta cớ được lợi ích từ biến cố này đó là tiến trình của thượng nghị, không phải là một thứ tiến trình lập pháp mà là một nơi chốn được bao bọc để Thánh Linh có thể tác động. Rõ ràng là cần phải có hai tính chất đó là lòng can đảm để nói năng và sự khiêm tốn để lắng nghe. Điều này đã diễn tiến rất tốt đẹp. Thật vậy, có những chủ trương thiên về đường lối này hay đường lối kia, thế nhưng đều theo đuổi sự thật thôi. Bạn có thể hỏi tôi rằng "vậy thì có xẩy ra bất cứ điều gì cho thấy hoàn toàn bất chấp không chịu từ bỏ chủ trương của mình hay chăng?". Có, chắc chắc là có. Thế nhưng đó lại không phải là mối quan tâm của tôi. Đó là vấn đề cầu xin để Thánh Linh hoán cải họ nếu được. Cái cảm giác chủ yếu đó là một thứ cảm giác huynh đệ, cố gắng tìm kiếm một đường lối nào đó để trang bị cho các vấn đề mục vụ về gia đình. Gia đình đang bị tấn công nặng nề, giới trẻ không lập gia đình nữa. Đâu là vấn đề? Khi họ cuối cùng tiến đến chỗ thành hôn thì họ đã sống với nhau rồi, chúng ta nghĩ rằng chỉ cần cống hiến cho họ ba bài nói để giúp họ dọn mình lấy nhau hay sao. Thế nhưng vẫn chưa đủ, vì đại đa số không nhận thức về ý nghĩa của một cuộc sống dấn thân trọn đời. Đức Benedicto XVI đã nói điều này hai lần vào năm cuối cùng của ngài, đó là chúng ta cần phải lưu ý đến điều này để hủy hôn cho họ,lưu ý đến đức tin của từng người ở vào lúc họ lập gia đình. Phải chăng nó là một điều gì đó tổng quát, cho dù hoàn toàn hiểu biết một cách rõ ràng ý nghĩa của hôn nhân, cho dù hiểu biết một cách đầy đủ để chuyển đạt nó cho người khác? Đó là những gì chúng ta cần phải sâu xa cứu xét, cần phải phân tích để làm sao chúng ta có thể giúp đỡ...
Ít ngày trước đây, có một cặp đang sống với nhau đến nói với tôi rằng họ đã tính lập gia đình. Tôi bảo: "Thế thì tốt. Anh chị đã sẵn sàng lấy nhau chưa?" Câu trả lời của họ đó là - Người con gái nói: "Thưa rồi, giờ đây chúng tôi đang tìm một nhà thờ nào đó hợp với bộ áo cưới đẹp nhất của tôi". Người con trai tiếp lời "Đúng thế, hiện nay chúng tôi đang bận rộn với tất cả những gì cần phải sửa soạn - nào là mời mọc, nào là đồ kỷ niệm và đủ mọi thứ khác nữa". "Cả vấn đề bữa tiệc, chúng tôi không thể quyết định vì chúng tôi không muốn việc tiếp đón được thực hiện quá xa nhà thờ. Rồi còn vấn đề nữa đó là cặp phù dâu phù rể chính lại ly dị, như cha mẹ của chúng tôi, bởi thế chúng tôi không thể có được cả hai". Tất cả những thứ này đều về nghi thức! Thật vậy, việc thành hôn là việc cần phải cử hành, vì bạn cần can đảm lấy nhau và đó mới là những gì đáng làm. Tuy nhiên, không có ai trong họ đã bày tỏ bất cứ nhận định nào về tất cả những gì mang ý nghĩa đối với họ, nhận định về sự kiện dấn thân sống trọn đời với nhau. Tôi có ý muốn nói gì đây? Đó là đối với rất nhiều người thì việc lấy nhau chỉ là một biến cố có tính cách xã hội. Yếu tố tôn giáo chẳng có tí nào. Bởi vậy mà Giáo Hội làm sao có thể nhúng tay vào giúp đỡ họ đây? Nếu họ chưa sẵn sàng thì chúng ta có đóng ngay cửa lại trước mặt họ hay chăng? Đây không phải là vấn đề nhỏ.
Vấn: Thành phần bảo thủ, nhất là ở Hoa Kỳ, sợ rằng tín lý truyền thống sẽ bị sụp đổ, họ nói rằng thượng nghị này đã gây ra tình trạng lộn xộn vì thượng nghị đã thực sự đề cập đến "tính chất tích cực" của việc chung sống, và các cặp đồng tính được đề cập đến trong bản nháp, cho dù sau đó các vị giám mục đã bỏ nó đi...
Đáp: Thượng nghị này là một tiến trình; ý kiến của một vị nghị phụ chỉ là là một ý kiến, ý kiến của một vị nghị phụ; và bản nháp đầu tiên chỉ là một bản soạn nháp để ghi nhận tất cả lại mà thôi. Không một ai đề cập tới vấn đề hôn nhân đồng tính trong thượng nghị hết, nó không phải là vấn đề chúng tôi nghĩ đến. Điều chúng tôi nói đến đó là làm thế nào để một gia đình có một đứa con đồng tính, dù là con trai hay con gái, có thể giáo dục đứa trẻ này, làm sao gia đình này có thể gánh vác được, làm sao để giúp gia đình ấy giải quyết tình trạng bất thường này. Tức là thượng nghị bàn đến vấn đề gia đình và những người đồng tính liên quan đến các gia đình của họ, vì chúng tôi luôn gặp thực tại này trong tòa giải tội: một người cha hay một người mẹ có con trai hay con gái ở trong trường hợp đó. Điều này đã xẩy ra cho tôi mấy lần ở Buenos Aires. Chúng ta cần phải tìm một cách nào đó để giúp cho người cha hay người mẹ ấy trong việc nâng đỡ con cái nam nữ của họ. Đó là những gì thượng nghị bàn đến. Đó là lý do tại sao có người đề cập tới các yếu tố tích cực ở bản soạn nháp đầu. Thế nhưng đó mới chỉ là một bản soạn nháp mà thôi.
Vấn: Một số người sợ rằng tín lý truyền thống sẽ bị sụp đổ...
Đáp: Bạn biết rồi đấy, có một số người bao giờ cũng tỏ ra lo sợ vì họ không thấy được sự việc một cách thích đáng, hay họ chỉ đọc được một số tin tức trên một tờ nhật báo nào đó, một bài viết nào đó, và họ không đọc những gì thượng nghị đã quyết định, những gì đã được ban hành phổ biến. Đâu là cái giá trị hữu dụng về thượng nghị này? Đó là sự liên hệ hậu thượng nghị với bài nói của Giáo Hoàng. Đó mới là những gì kết thúc, thế nhưng nó lại dần dần sẽ trở thành tương đối và trở nên những gì là dự thảo, như thể là một thứ "chỉ nam" cho cuộc thượng nghị tới đây. Tôi nghĩ rằng có một số vị nghị phụ đã vấp phải lỗi lầm khi các vị nói chuyện với truyền thông. Chúng tôi đã quyết định rằng mỗi một người trong chúng tôi có thể trả lời phỏng vấn bao nhiêu có thể tùy ý, hoàn toàn tự do, không bị chuẩn duyệt gì hết. Chúng tôi đã nhắm đến tính chất trong sáng. Tại sao chúng tôi đã quyết định có nên tường trình hay chăng? Vì 2 lý do: thứ nhất là vì các vấn đề trình bày thành văn trước hết đã được trao nộp và chúng tôi có thể thấy được một cái gì đó ở những điều trình bày được viết ra này, hay chẳng thấy gì hết, hoặc chúng đã được thay đổi và vì thế không thành vấn đề. Thứ hai là để bảo vệ người trao nộp bản văn trình bày thành văn đó. Và đấy mới thực sự là vấn đề đối với tôi. Nếu đây là một cơ quan Lập Pháp thì chúng tôi cần phải căn cứ vào cái chính yếu của mình, chẳng hạn giáo hội địa phương. Thế nhưng đây không phải là một cơ quan Lập Pháp và người ấy cần phải được tự do nói năng phát biểu mà không cần phải giữ kẽ, cho dù không ai cần biết rằng họ nói điều này hay điều nọ. Việc tiết lộ những gì đã nói cũng được chẳng sao, đó là lý do tại sao trong bản tường trình chúng tôi đã giải thích rằng chúng tôi đã nói điều này, điều nọ hay điều kia. Các vị giám mục khác nhau có những đường lối phương thức khác nhau, thế nhưng tất cả chúng tôi sẽ cùng nhau tiến bước. Chúng ta đã phải bảo vệ công việc của chúng ta để Thánh Linh có thể tiến lên. Tôi không cảm thấy lo sợ gì hết.
Vấn: Thưa lo sợ gì ạ?
Đáp: Lo sợ lề lối này, lo sợ đường lối của thượng nghị. Tôi không lo sợ vì đó là đường lối Thiên Chúa đã muốn chúng ta theo. Hơn thế nữa, Vị Giáo Hoàng là người bảo đảm tối hậu, Vị Giáo Hoàng ở đó để quan tâm đến cuộc tiến trình. Chúng ta cần phải tiến lên. Trong bài kết thúc của mình, tôi đã nói một điều đáng chú ý, tôi đã vạch ra rằng chúng ta đã không giải quyết bất cứ một phần nào nơi tín lý của Giáo Hội liên quan đến hôn nhân. Trong trường hợp của thành phần ly dị rồi tái hôn thì chúng ta đặt vấn đề là chúng ta cần phải làm gì với họ đây? Chúng ta có thể cho phép họ được mở cánh cửa nào đây? Đó là vấn đề quan tâm về mục vụ: chúng ta sẽ cho phép họ lên Hiệp Lễ hay chăng? Không có vấn đề giải quyết chỉ nguyên cho việc hiệp lễ. Việc giải quyết đó là vấn đề hội nhập. Họ chưa bị tuyệt thông đúng không. Thế nhưng họ không thể làm bố đỡ đầu cho một em bé lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội, những bài đọc trong thánh lễ không dành cho thành phần ly dị, họ không thể rước lễ, họ không thể dạy giáo lý Chúa Nhật, có khoảng chừng 7 điều họ không được làm, tôi có bản liệt kê ở đằng kia. Cứ nghĩ mà xem! Nếu tôi tiết lộ bất cứ điều nào trong bản liệt kê này thì họ thật sự dường như là bị tuyệt thông! Vậy thì chúng ta hãy mở các cánh cửa ra chút nữa đi. Tại sao họ lại không thể làm bố đỡ đầu và mẹ đỡ đầu được chứ? "Không được, không được, không được, họ sẽ cống hiến cho con cái đỡ đầu của mình chứng từ nào chứ?" Chứng từ của một con người nam nữ ư, là ở chỗ khi nói rằng: "Con ơi, bố mẹ đã lầm lỗi, bố mẹ đã sai trái ở chỗ này chỗ kia, thế nhưng bố mẹ tin rằng Chúa của chúng ta vẫn yêu thương bố mẹ, bố mẹ muốn bước theo Thiên Chúa, bố mẹ không muốn bị tội lỗi làm chủ, bố mẹ muốn tiến bước". Còn Kitô hữu nào hơn thế nữa chứ? Và nếu một trong những tội phạm chính trị giữa chúng ta, thành phần băng hoại, được chọn làm bố đỡ đầu của ai đó thì sao đây. Nếu họ làm lễ thành hôn đàng hoàng trong Giáo Hội, chúng ta có chấp nhận họ hay chăng? Họ sẽ cống hiến cho con cái đỡ đầu của họ chứng từ nào đây chứ? Một thứ chứng từ băng hoại à? Các thứ cần phải được đổi thay, các tiểu chuẩn của chúng ta cần phải được thay đổi.
Vấn: Đức Thánh Cha nghĩ sao về giải quyết được vị hồng y Đức quốc Walter Kasper đề xướng?
Đáp: Bài nói của hồng y Kasper cho các vị hồng y vào Tháng 2 vừa rồi gồm có 5 đoạn, 4 trong 5 đoạn này là những gì quí báu, liên quan đến mục đích của hôn nhân, cởi mở, sâu sắc. Chương thứ năm là vấn đề về những gì chúng ta cần phải làm đối với những người ly dị rồi tái hôn; dầu sao thì họ cũng thuộc về cộng đoàn của chúng ta. Giả thuyết của hồng y Kasper là của riêng ngài. Chúng ta hãy nhìn vào vấn đề. Những gì đã xẩy ra? Một số thần học gia đã tỏ ra lo sợ những giả thuyết như thế và nếu vậy thì chúng ta tỏ ra cứ cúi gầm đầu xuống. Hồng y Kasper đã thúc chúng ta tìm kiếm giả thuyết, điển hình là ngài đã đi tiên phong. Rồi có một số tỏ ra cảm thấy hốt hoảng. Còn tiến đến chỗ nói rằng: Rước lễ ư, không bao giờ. Chỉ được hiệp lễ thiêng liêng thôi. Vậy thì xin nói cho tôi biết nhé chúng ta có cần ơn Chúa để rước lễ thiêng liêng hay chăng? Đó là lý do tại sao vấn đề rước lễ thiêng liêng được ít phiếu nhất trong bản tường trình của thượng nghị, vì không ai đồng ý hết. Những ai ủng hộ vấn đề này, vì nó không nặng ký, lại bỏ phiếu chống; còn những ai không ủng hộ vấn đề ấy thì lại thấy điều khác hay hơn, bởi nó chẳng đáng.
Đón đọc bài 2:
"Giáo Hoàng Phanxicô: 'Thiên Chúa đã ban cho tôi một liều lượng vô thức lành mạnh'"
http://www.thanhlinh.net/node/82062